Interview Nina van Hessen
Op maandag 23 november vertelt een kwieke Nina van Hessen over haar Lions-leven met Paul. De feestelijke Balzaal in des Indes is die avonds tot op de laatste plaats bezet door Lions en hun partners van Lionsclub Den Haag 1 en door een delegatie van Lions Club Goeree Overflakkee. Daarnaast tonen ook haar zoon Ralph en een aantal goede vrienden hun belangstelling. De reden om Nina te interviewen is dat er in de sterk verjongde Haagse club een duidelijke behoefte bestaat om eens te worden bijgepraat over het roemrijke verleden van de in 1952 door Nina’s vader en Paul opgerichte Lionsclub. Nina, die na het overlijden van Paul in 2000 niet bij de pakken neer is gaan zitten, was onmiddellijk bereid om in haar overvolle agenda een plaatsje voor dit doel vrij te maken. Met heel veel enthousiasme heeft ze zich dan ook op deze avond voorbereid.
Nina ziet er, gezeten op een podiumpje in een chique fauteuil, zoals gewoonlijk weer prachtig uit en is duidelijk verrast door het plotseling aanheffen van het Lang zal ze leven. Nina was namelijk de 15e november jarig, een voor de club uiterst gemakkelijk te onthouden datum omdat die met de Charternight samenvalt. Daarna begint het interview. Aan de hand van een aantal in de tijd opeenvolgende thema’s vertelt Nina haar verhaal, dat een periode van meer dan zeventig jaar bestrijkt…. Getracht is om hierna de inhoud ervan op hoofdlijnen vast te leggen. Misschien komt dat bij de lezer wat zakelijk over, maar weet dat de avond zelf bruisend en inspirerend was. Een avond vóór en dóór Nina!!!
Periode voor, tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog
Paul en Nina kenden elkaar al voor de oorlog van school. Toen de oorlog was uitgebroken spraken ze bij het afscheid af dat ze elkaar zouden vrijlaten. In het begin werd nog gecorrespondeerd, maar dat werd steeds moeilijker. Paul slaagde erin om na veel omzwervingen Engeland op een miraculeuze manier te bereiken, om vervolgens tot gevechtsvlieger te worden opgeleid. Hij heeft veel bombardementsvluchten naar Duitsland gemaakt en het geluk gehad om met zijn Mitchel steeds weer veilig thuis te komen, ook toen hij een keer door afweergeschut gewond was geraakt. Nina heeft in de oorlogsjaren dapper verzetswerk gedaan. Na deze nachtmerrie zette Paul in mei ’45 weer voet op Nederlandse bodem, vond tot zijn grote vreugde Nina weer terug en samen lieten ze er geen gras over groeien. Want op 30 november van dat jaar stapten zij al in het huwelijksbootje. Nina zag er in haar van een parachute gemaakte bruidsjurk ravissant uit!
Oprichting Lions Club Den Haag 1 op 1 juli 1952
Nina’s vader maakte in Hotel Trocadero voor het eerst kennis met Lions Clubs International. Ze herinnert zich nog dat hij enthousiast thuis kwam en riep “dit is geknipt voor Paul”. Hoewel Lions Club Amsterdam als sponsorclub geboekt staat, heeft Den Haag 1 zich echter zelf opgericht. Bij de oprichting in Hotel Centraal waren ook Minister President Willem Drees en de Commissaris van de Koningin in de provincie Zuid-Holland aanwezig. Zo ging dat vroeger…..
Watersnood 1953
Den Haag 1 was in de begintijd begrijpelijkerwijs nog bescheiden in zijn fundraisingactiviteiten. Daar kwam snel verandering in, want de Charternight was nog maar net achter de rug of Nederland werd opgeschrikt door de Watersnoodramp, die grote delen van Zeeland en Zuid-Holland onder water zette en waarbij ruim 1800 slachtoffers te betreuren waren.Veel leden zijn zelf hulp gaan bieden en het toeval wil dat Paul met de internationale president een vlucht boven het verdronken land kon maken. Met als resultaat dat ook Lions Clubs International ruimhartig met geld over de brug kwam. Nina herinnert zich nog goed dat een Lionsclub uit het Zweedse Linköping met een vrachtwagen vol hulpgoederen naar Zeeland kwam. Ze is nog steeds diep onder de indruk van hun motivering: “Hand bij hand, hart bij hart”.
Lions Club Goeree-Overflakkee (1957)
Paul heeft destijds op Goeree-Overflakkee een nieuwe fabriek neergezet en ontmoette daarbij gelijkgestemde mensen die ook ontvankelijk bleken te zijn voor de doelstellingen van Lions Clubs International. Vandaar dat op 9 januari 1957 Goeree-Overflakkee het levenslicht zag, met het trotse Den Haag 1 als peetvader. De vriendschap tussen deze club en Paul en Nina is nooit meer overgegaan. Dat wordt o.a. geïllustreerd door de onvergetelijke steun die Paul en Nina van hen hebben ondervonden toen hun zoon Lex op weg naar Goeree een ernstig ongeluk overkwam en er lang in het ziekenhuis moest verblijven. Een ander voorbeeld is dat Paul kort voor zijn overlijden in 2000 de “Paul van Hessenstichting” heeft opgericht, die wil bijdragen aan de culturele evenementen op Goeree-Overflakkee. Verder komt Nina steevast ieder jaar naar Goeree-Overflakkee en denkt nog met veel plezier terug aan de viering van de 50e verjaardag in 2007. Zij beschouwt het als een grote eer dat een vertegenwoordiging speciaal voor haar naar Den Haag is gekomen!
Beginjaren
Behalve het ter wereld brengen van veel nazaten (LC Jeruzalem, Rotterdam, Leiden, Noordwijk, Goeree-Overflakkee, Voorburg, Den Haag Centrum, Wassenaar, Den Haag Mariahoeve, Westland en Maasland), was de jonge club ook op organisatorisch gebied actief. Nina noemt de door onze club georganiseerde 1e Nationale Conventie en het 1e Europa Forum, dat zich weliswaar in Amsterdam afspeelde, maar door de Haagse Lions was georganiseerd. Beide manifestaties waren een groot succes.
In die jaren werden de echtgenotes behoorlijk betrokken bij allerlei fundraisingactiviteiten. Nina herinnert zich bijvoorbeeld dat de dames het vervoer van gehandicapten voor hun rekening namen en dat zij op allerlei manieren werden ingeschakeld bij de voor het Goede Doel gehouden Rolzaalavonden, met o.a. Paul Steenbergen en Myra Ward. Ook hebben de Ladies hun steentje bijgedragen aan het succes van Het Dorp van Mies Bouman.
Paul als Districtsgouverneur (1960-1961)
Paul trad daarmee in de voetsporen van zijn schoonvader, die in Lions-jaar 1953-1954 dezelfde functie had bekleed. Er was toen nog maar één district (110); het Meervoudig District 110 werd pas in 1964 geïntroduceerd. Nina herinnert zich nog goed dat zij Paul bij zijn bezoeken aan de verschillende clubs bijna altijd vergezelde. Er werd in dat jaar kris kras door het land gereden en het waren altijd gastvrije en inspirerende bezoeken. Nina vertelt dat Paul zijn DG-schap goed kon combineren met zijn drukke baan en met het gezin. De kinderen zijn nooit iets te kort gekomen!
Paul als International Director (1964-1966)
Paul was de eerste Nederlandse Lion die toe trad tot het internationale bestuur. Dat ervoer Paul niet alleen als een grote eer, maar ook en vooral als een grote verantwoordelijkheid. Samen met Nina heeft hij zich bijzonder ingespannen om het onderlinge begrip tussen de volkeren te bevorderen en het motto We Serve uit te dragen. Vooral in de VS werden zij met open armen ontvangen en werden zij overladen met aandoenlijke eerbewijzen. Zo was op een keer het clubzaaltje versierd met tulpjes van crêpepapier en werd het Wilhelmus in het Engels gezongen… Ook bewaart Nina een goede herinnering aan het feit dat Paul een spreekbeurt in de buurt van Washington moest houden, maar dat qua tijd niet meer kon halen. Toen werd er voor hen een auto gehuurd en het verkeer stilgelegd…. Kortom, het was een van de interessantste fasen uit hun lange Lions-carrière, met als absoluut hoogtepunt de hartelijk de ontvangst door President Lyndon B. Johnson op het Witte Huis.
Jumelage met Lions Club Dortmund-Tremonia (1971)
De jumelage met deze Duitse club was een initiatief van Paul en Harald Koch, die in het Duitse verzet had gezeten. Paul, die zijn ouders in de oorlog had verloren, was zich ervan bewust dat je met haat niet verder komt. Hij voelde zich een echte bruggenbouwer en vond in Koch een medestander. Daardoor profiteert onze club nog steeds van dit moedige initiatief, getuige het feit dat de jumelage na 38 jaar nog steeds springlevend is! Hoewel Nina aanvankelijk wat argwanend was, was het ijs door de hartelijkheid waarmee zij door de Dortmunder Lions werd benaderd, snel gebroken. In 2001 werd met een concert door het Philips Symfonie Orkest, onder leiding van zoon Jules, extra luister bijgezet aan 30 jaar jumelage! Voor een publiek van ruim 800 man werd o.a. de 9e symfonie van Sjostakowitsch gespeeld. Muisstil was het en het leverde ruim 36.000 D-marken voor goede doelen op. Wat zouden Paul en Harald hier trots op zijn geweest!
Om aan de nieuwsgierigheid van de club tegemoet te komen, staat Nina vervolgens stil bij een aantal andere onderwerpen.
Stichting Serviceactiviteiten Den Haag e.o.
Dit jeugdorkest is in een ver verleden door Paul opgericht en werd door hem écht als zijn kindje beschouwd. Het orkest speelde voor gehandicapten uit de regio, waarvan er velen door Lions werden opgehaald en na afloop weer naar huis gebracht. Het waren feestelijke middagen! In de loop der jaren heeft dit initiatief een ander karakter gekregen, al is het mooi dat ook andere serviceclubs zich hiervoor inspannen.
Israël-reis (1989)
Die vond plaats op het moment dat het communistische machtsblok uit elkaar viel. Dat maakte op iedereen een enorme indruk en gaf op de een of andere manier een extra dimensie aan deze door Paul georganiseerde tiendaagse reis, waaraan het merendeel van de leden met hun partners deelnam. Een aangrijpende belevenis was de confrontatie met Yad Yassem, mede ook door de geweldige reisleider Philip Kool. Interessant waren het bezoek aan de Knesset, het diner met Lions Club Jeruzalem, de excursie naar de Negev-woestijn en de Egyptische grens, Massada, het concert in de universiteit van Tel Aviv en vooral de allerhartelijkste ontvangst bij Lions thuis op vrijdagavond, begin van de sabbat. En tenslotte hebben we, in navolging van Paul en Nina en als dank voor de geweldige reis, een aantal boompjes geplant……..
Schiermonnikoog
Op Schier hadden Paul’s ouders een authentieke woning met in de tuin een oeroude perenboom waar alle eilanders zich in de bloeitijd aan vergaapten, zo mooi was hij! Paul heeft hier in zijn jeugd veel vakanties doorgebracht. Maar ook na de oorlog kwamen hij en Nina regelmatig op het eiland om even bij te komen van de hectische Randstad. Veel Lions-vrienden zijn door hen gastvrij ontvangen; zo ook de Lions van Goeree-Overflakkee en van Den Haag 1. Alles werd uit de kast gehaald: kampvuur op het strand, shantymuziek, fietsrally, enz., enz. Weekenden om nooit te vergeten! Nina gaat nog steeds regelmatig naar haar geliefde Schier, waar ze zich één voelt met de eilanders en er veel vrienden heeft.
Driekoningenavond
Deze traditie is volgens Nina waarschijnlijk ontstaan door toedoen van aalmoezenier Henri Röhling, die in de jaren zeventig lid van onze club was. En nog steeds wordt op Driekoningenavond iets rond een inhoudelijk thema georganiseerd, zoals de laatste jaren het bezoek aan een moskee, een RK-kerk, het Russisch-Orthodoxe kerkje, enz.. Nina denkt daarbij ook terug aan de door Paul de Haas en haar eigen Paul georganiseerde Driekoningenavond in de synagoge aan de Koninginnegracht. Nina vertelt dat rabbijn Soetendorp best wat onzeker was over wat hij over Driekoningen naar voren zou moeten brengen. Het Joodse geloof kent namelijk geen Driekoningen. Na afloop kon Paul hem vertellen dat de Lions zijn onzekerheid niet hadden opgemerkt, integendeel, ze waren onder de indruk van de inhoud van zijn voordracht.
Stichting Lions Werkgroep Blinden
Deze sympathieke stichting bestrijdt al sinds 1969 wereldwijd onnodige blindheid en is daarmee een van de belangrijkste organisaties van MD 110. De Haagse Lions hebben vooral in de negentiger jaren veel geld bijeengebracht ten behoeve van de opleiding van Afrikaanse artsen in het Israëlische Hadassa-ziekenhuis. Zo doende waren ze na terugkeer in eigen land in staat om zelfstandig o.a. staaroperaties uit te voeren.
Tenslotte
Hiermee is jammer genoeg een einde gekomen aan het buitengewoon interessante interview met Nina, die vervolgens met een enthousiast applaus en met bloemen, in haar geliefde Lions-kleuren, hartelijk wordt bedankt en wordt gecomplimenteerd met haar feilloze geheugen. Het kàn niet anders of het Lionisme zit bij haar in het bloed, want anders was ze immers de helft van wat zij vanavond naar voren heeft gebracht, allang vergeten. Hierdoor zijn de beginjaren van de club en de rol van Paul en Nina voor ons gaan leven. De huidige generatie Lions kan met recht trots zijn op wat zijn voorgangers hebben gepresteerd! Aan ons om, weliswaar op onze eigen manier, het We Serve verder uit te dragen! De avond, die werd besloten met een feestelijk glas wijn, gaf iedereen gelegenheid bij te praten en om de banden met de Lions van Goeree Overflakkee aan te halen. Hun aanwezigheid heeft aan deze memorabele avond extra luister bijgezet.
Den Haag 3 december 2009
Rob ’t Hart
Interviewer van Nina en verantwoordelijk voor de verslaglegging